สัมมาสติ ที่ควรรู้

ในปัจจุบันนี้ มีหลายสำนัก หลายอาจารย์ พยายามอธิบาย หรือหยิบยก ความเป็นสัมมาสติ ตามที่ตนเข้าใจ หรือเชื่อถืออยู่ บ้างว่า สัมมาสติ คือ รู้ตามความเป็นจริง เรากล่าวว่า รู้ตามความเป็นจริง คือ ปัญญา บ้างว่า สัมมาสติ คือ เห็นตามความเป็นจริง เรากล่าวว่า เห็นตามความเป็นจริง คือ สัมมาทิฏฐิ บ้างว่า สัมมาสติ คือ การมีสติตามรู้ความเป็นจริงของกายของใจนี้ จนกระทั่งจิตจำสภาวะได้ จนเป็นเหตุให้เกิดสติได้เองในบางขณะ หรือในบางเวลา จึงพ้นไปจากความเห็นผิดในกายและใจได้ ว่าเป็นของเรา เรากล่าวว่า เหล่านี้ คือ การตรึก

จากพระไตรปิฏก ครั้งหนึ่ง พระอานนท์แสดงอรรถของสัมมาสติ และสัมมาสมาธิ ตามความหมายของมรรค ดังนี้ว่า ..... สัมมาสติ ด้วยอรรถว่า ตั้งมั่น เป็นมรรคย่อมเกิด สัมมาสมาธิ ด้วยอรรถว่า ไม่ฟุ้งซ่าน เป็นมรรคย่อมเกิด ..... ซึ่งสอดคล้องกับคำตรัสสอนของพระพุทธเจ้า ดังมีใจความตอนหนึ่ง ดังนี้ .....

"สภาพที่เห็นแห่งสัมมาทิฐิ สภาพที่ตรึกแห่งสัมมาสังกัปปะ สภาพที่กำหนดแห่งสัมมาวาจา สภาพที่ประชุมแห่งสัมมากัมมันตะ สภาพที่ผ่องแผ้วแห่งสัมมาอาชีวะ สภาพที่ประคองไว้แห่งสัมมาวายามะ สภาพที่ตั้งมั่นแห่งสัมมาสติ สภาพที่ไม่ฟุ้งซ่านแห่งสัมมาสมาธิ ควรรู้ยิ่งทุกอย่าง ฯ"