นิพพานเป็นปัจจุบัน หรือไม่มีกาล

นิพพานเป็นปัจจุบัน หรือไม่มีปัจจุบัน
นิพพานเป็นปัจจุบันที่สุดหรือไม่มีกาลเวลา
กัลยาณมิตรคนหนึ่งบอกว่า พอมานั่งพิจารณาถึงเรื่องของเวลาแล้วก็บอกว่า เวลา เกิดเพราะอนิจจัง เพราะปัจจุบันซึ่งเป็นอดีตได้ดับไปแล้วปัจจุบันอีกตัวหนึ่งจึงเกิดขึ้น และก็ดับไปในขณะนั้น อนาคตก็เกิดขึ้นมาเป็นปัจจุบันแทน
แต่นิพพานพอเกิดขึ้นแล้วก็ไม่เป็นอนิจจัง ฉะนั้น ก็ไม่มีทั้งอดีต อนาคต และปัจจุบันในนิพพาน พอเล่ามาถึงตรงนี้ผมก็พิจารณาตามก็เห็นว่า เขาพูดก็ถูกว่า ไม่มีอดีตที่ดับไป ไม่มีปัจจุบันเกิดขึ้น ไม่มีอนาคตมาแทนที่ปัจจุบัน
แต่พอมาถึงตรงนี้ก็คิดได้ว่า เคยได้ยินได้อ่านมาว่า นิพพานเป็นปัจจุบันที่สุด อยู่กับปัจจุบันที่สุด ไม่มีอดีต ไม่มีอนาคต มีแต่ปัจจุบัน จึงรับปากเพื่อนว่า จะมาถามให้ครับ

นิพพาน จะกล่าวว่า สูญ ไม่ควร
นิพพาน จะกล่าวว่า ไม่สูญ ก็ไม่ควร

ที่กล่าวว่าสูญไม่ควร ด้วยเหตุว่า ผู้ที่นิพพานแล้ว ย่อมถูกระลึกจากผู้บรรลุนิพพานธาตุชั้นหลังได้ แต่จะกล่าวว่า มีตัวตน มีที่อยู่ มีภพ มีโลก มีเวลา ในนิพพานไม่ได้

ที่กล่าวว่าไม่สูญไม่ควร เพราะถ้ากล่าวว่านิพพานไม่สูญ ผู้ที่มีกายทิฏฐิ เวทนาทิฏฐิ ธรรมทิฏฐิ รูปทิฏฐิ จะเข้าใจว่า มีโลก มีภพ มีตัวตน เมื่อเป็นอย่างนั้นย่อมผิดจากความจริง

วสันต์ 09 ก.ย. 47